Sporten is gezond voor je ogen

We zitten als samenleving veel te veel en dit heeft negatieve gevolgen voor onze gezondheid. Volgens het Kenniscentrum Sport en Bewegen zitten kinderen en jongeren gemiddeld 3 uur per dag voor school en huiswerk, plus ruim 3 uur voor schermgebruik in hun vrije tijd. Volwassenen zitten vooral op het werk (2,5 uur) en tijdens tv-kijken (ruim 2 uur), terwijl ouderen veel tijd zittend doorbrengen met tv-kijken (3,5 uur) en andere activiteiten (2 uur)¹. Lang zitten vermindert de verbranding van vet en suiker, wat het risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten en spier- en gewrichtsproblemen verhoogt.

Gelukkig sport meer dan de helft van de Nederlanders van 4 jaar en ouder minstens één keer per week of vaker. Jongeren (12 t/m 17 jaar) sporten het meest (76%), gevolgd door kinderen (4 t/m 11 jaar, 62%) en daarna volwassenen (18 t/m 64 jaar, 58%). 65-plussers sporten het minst (40%)².

Sporten is goed voor de traanfilmkwaliteit

Onderzoek wijst uit dat sporten zeer positieve effecten heeft op de kwaliteit van de traanlaag³. Zo vermindert het de concentratie van oxidatieve markers in de traanfilm, verlaagt het de hoeveelheid cytokines (ontstekingsbevorderende stoffen), kan het mogelijk de werking van de Meibomklieren verbeteren en stabiliseert het de traanfilm met een hogere BUT als gevolg. Korte, intensieve trainingen (voor de echte fitgirls & boys: aerobe training) kunnen zelfs zorgen voor een tijdelijke verhoging van het traanvolume³.

Sporten is goed voor de doorbloeding van de ogen

Beweging stimuleert de bloedcirculatie in het hele lichaam; en dus ook in de ogen. Een goede doorbloeding is essentieel voor het afvoeren van afvalstoffen en het aanvoeren van zuurstof en voedingsstoffen naar het netvlies. Regelmatig sporten kan zo bijdragen aan het vertragen van leeftijdsgebonden oogaandoeningen. Met name cardio-activiteiten (denk aan hardlopen, fietsen of zwemmen) hebben een positief effect op de bloeddrukregulatie, wat gunstig is voor de oogdruk.

Sporten en glaucoom

Beweging en sport kunnen deel uitmaken van een gezonde levensstijl voor mensen met glaucoom⁴, mits ze kiezen voor activiteiten die hun ooggezondheid niet in gevaar brengen. Door de relatie tussen beweging en oogdruk te begrijpen, kunnen mensen met glaucoom weloverwogen beslissingen nemen over hun fysieke activiteiten. Hierdoor blijven ze veilig en behouden tegelijkertijd hun gezondheid en welzijn. Aerobische trainingen zoals wandelen, hardlopen en zwemmen lijken de oogdruk aanzienlijk te verlagen. Deze oefeningen verbeteren de cardiovasculaire conditie en verbeteren de bloedcirculatie door het hele lichaam, inclusief de ogen. Een verbeterde bloedtoevoer is met name gunstig voor de oogzenuw en het netvlies, die negatief worden beïnvloed door een hoge oogdruk.

Vanwege het ontbreken van uitgebreide studies naar het effect van anaerobe trainingen zoals krachttraining, raden experts aan voorzichtig te zijn en gezond verstand te gebruiken. Bepaalde gewichthefoefeningen, met name oefeningen waarbij de adem moet worden ingehouden of zwaar moet worden getild, kunnen de oogdruk aanzienlijk verhogen, wat de aandoening mogelijk verergert. Net als bij yoga moeten mensen met glaucoom mogelijk oefeningen vermijden die gepaard gaan met inspanning of omgekeerde houdingen, omdat deze kunnen leiden tot pieken in de oogdruk.

Sporten in de buitenlucht: extra plus voor de ogen

Buiten zijn is goed voor de ogen, zeker bij kinderen. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die veel buiten spelen of sporten een lager risico hebben op het ontwikkelen van myopie. Natuurlijk daglicht is essentieel voor een gezonde oogontwikkeling. Combineer je beweging met buitenlucht, dan snijdt het mes aan twee kanten.
 

¹ Factsheet Feiten en Cijfers over zitgedrag, Kenniscentrum Sport en Bewegen, 2022
² Cijfers en feiten sport en bewegen | Loketgezondleven.nl
³ Contact Lens and Anterior Eye 46 (2023) 101854
⁴ Sports, Exercise, and Glaucoma: Safe Practices and Recommendations – Glaucoma Research Foundation